Unia Europejska

foto Piotr Ślipiński

Główne zainteresowania naukowe:

Antropogeniczne przemiany środowiska przyrodniczego w Karpatach, 

Prowadzone projekty badawcze:

Analiza antropogenicznych zmian środowiska przyrodniczego w Bieszczadach Zachodnich w oparciu o źródła historyczne.

Karpaty Środkowe, a szczególnie Bieszczady, Beskid Niski i Pogórze Przemyskie są obszarem, na którym na przestrzeni ostatnich 200 lat zachodziły bardzo skomplikowane zmiany natury politycznej, co wpłynęło na stosunki demograficzne i ekonomiczne, zaś w konsekwencji spowodowało bardzo poważne zmiany środowiska przyrodniczego. Procesy te miały wielokierunkowy charakter, o bardzo wysokim stopniu komplikacji. Podstawowym czynnikiem był wzrost zaludnienia w latach 1772 – 1939, zaistniały przy ogólnym zapóźnieniu gospodarczym całej Galicji. Efektem tego było narastanie natężenia antropopresji, wynikające z coraz większego deficytu terenów rolnych. Drugą ważną przyczyną istotnych zmian środowiska, były skutki gwałtownego rozwoju przemysłu drzewnego i naftowego, jaki zaistniały pod koniec XIX wieku.
Na skutek przemian natury politycznej w latach 1939 – 1951, których głównymi objawami były zmiany przebiegu granic państwowych oraz częściowe i całkowite wysiedlenia ludności nastąpiło zniszczenie praktycznie całej infrastruktury gospodarczej regionu. Efektem było odwrócenie procesu przemian środowiska przyrodniczego, którego głównym objawem było zjawisko wtórnej sukcesji, a z czasem wzrost powierzchni leśnej od 50% do 100% na poszczególnych obszarach.
Celem badań jest ukazanie tych przemian poprzez analizę materiałów źródłowych w tym głównie dokumentów związanych z podatkiem gruntowym, a następnie porównanie tych danych z aktualnym układem zbiorowisk roślin na badanych obszarach. Ostatecznym efektem analiz jest ukazanie przebiegu przemian natężenia antropopresji na poszczególne fragmenty krajobrazu czy tez ekosystemy na przestrzeni ostatnich 200 lat z bardzo wysokim stopniem dokładności (do 1 m2 w terenie). Gromadzone dane umożliwiają rekonstrukcję stanu zagospodarowania poszczególnych wsi we wcześniejszym okresie ich istnienia (XV – XVIII w.).
Prowadzenie badań na dwóch płaszczyznach tj. historycznej i przyrodniczej umożliwia stworzenie uzupełniającej się dwupłaszczyznowych baz danych o badanych obszarach. System ten w dużym stopniu umożliwia unikanie błędów wynikających z niewłaściwej interpretacji danych źródłowych.

Wybrane publikacje:

1. Augustyn M. 1993. Połoniny w Bieszczadach Zachodnich, Materiały Budownictwa Ludowego w Sanoku: 31: 88–98

2. Augustyn M. 1997, Exploitation of forests and its influence on local environment along valleys of upper San and Solinka in XIXth and the first half of XXth century /in/ Selected ecological problems of polish-ukrainian Carpathians, Proceedings of the scientific session within the 2nd Annual Meeting of The International Centre of Ecology, Polish Academy of Sciences, Bieszczady: 7 - 14.

3. Augustyn M. 1999. Antropogeniczne zmiany środowiska przyrodniczego na terenie dawnej wsi Wołosate w świetle źródeł historycznych, Roczniki Bieszczadzkie: 7: 307–325.

4. Augustyn M. 2000. Wpływ produkcji potażu na stan lasów nad górnym Sanem i Solinką w XIX w. Roczniki Bieszczadzkie: 8: 299-324.

5. Augustyn M. 2000. Początki górnictwa naftowego w Bieszczadach. Bieszczad: 7: 219-281.

6. Augustyn M., 2001. Antropogeniczne zmiany środowiska przyrodniczego na terenie dawnej wsi Ustrzyki Górne, Roczniki Bieszczadzkie: 9: 237 – 262.

7. Perzanowski K., Augustyn M. 2001. Application of long-term data in studies on populations of large mammals and the evaluation of anthropogenic effects at Bieszczady Mountains. Poland. Proc. Natl. Conf. LTER in Poland: 61- 64.

8. Augustyn M. 2001. Historia kopalni ropy naftowej w Polanie, Rocznik “Bieszczad: 9: 106 - 162.

9. Augustyn M. 2004. Anthropogenic changes in the environmental parameters of Bieszczady Mountains. Biosphere Conservation, Vol. 6 No 1, Wildlife Conservation Society, Tokyo: 43–53.

10. Augustyn M. 2006. Monografia rozwoju przemysłu drzewnego jako podstawowego czynnika przekształceń środowiska leśnego Bieszczadów Zachodnich w XIX i pierwszej połowie XX wieku, 

11. Augustyn M. 2007. Antropogeniczne zmiany środowiska wodnego w Bieszczadach do 1951 r. Część 1. Dolina górnego Sanu. Bieszczad: 13: 111–178.

12. Augustyn M., Kucharzyk S. 2008. Analiza stanu zachowania lasów we wsiach Ustrzyki Górne i Wołosate w świetle dokumentów historycznych. Roczniki Bieszczadzkie: 16: 159–178.

13. Kucharzyk S, Augustyn M. 2008. Dynamika górnej granicy lasu w Bieszczadach Zachodnich - zmiany w ciągu półtora wieku. Studia Naturae: 54 cz. II: 133–156.

14. Augustyn M. 2008. Antropogeniczne zmiany środowiska wodnego w Bieszczadach do 1951 r. Część 2. Dorzecze górnej Solinki. Bieszczad: 14: 11–75.

15. Augustyn M., Szary A. 2008. Stan zachowania dawnych sadów na terenie wsi Stebnik. Bieszczad 14: 317–334.

Główne zainteresowania naukowe:

Ekologia dużych ssaków ze szczególnym uwzględnieniem relacji międzygatunkowych oraz ocen pojemności środowiska.

 Principal research interests:

Ecology of large mammals, with particular emphasis to inter-species relationships, and assessments of habitat capacity.

 

Prowadzone projekty badawcze:

Restytucja karpackiej populacji żubra

Program obejmuje badania populacyjne (liczebność, dynamika i struktura populacji), oceny rozmieszczenia przestrzennego i preferencji siedliskowych, oraz monitoring genetyczny. Celem programu jest utworzenie stabilnej meta-populacji i sieci ostoi żubra w Karpatach, poprzez rozszerzenie zasięgu obecnej wolno żyjącej populacji oraz introdukcje. Prace prowadzone są we współpracy ze stroną słowacką, rumuńską węgierską  i ukraińską. Projekt obejmuje również ustanowienie i weryfikację ostoi tego gatunku w ramach sieci Natura 2000. W roku 2014 rozpoczęto monitoring bieszczadzkich żubrów przy użyciu telemetrii GPS.

 Current research projects:

Restitution of the Carpathian population of the European bison

Program includes: population studies (numbers, dynamics, and population structure), genetic monitoring, and assessments of spatial distribution and habitat preferences. The goal of the program is the establishment of a stable meta-population and the network of bison refuges in the Carpathians, through the extension of the home range of present free-ranging population of the species and introductions. The program is conducted in co-operation with Slovak, Romanian, Hungarian,  and Ukrainian partners. The program includes also the establishment and verification of bison refuges under the framework of Natura 2000 network. In 2014, initiated was the monitoring of wisent population in Bieszczady with the use of GPS telemetry.

 

Wybrane publikacje:

Selected publications:

1.Perzanowski K., Kozak I. 2000. The Carpathian bison: its past and future perspectives. Biosphere Conservation 2,2:75-81.

2. Perzanowski K., Paszkiewicz R. 2000. Restytucja i współczesny stan populacji żubrów w Bieszczadach. W: Monografie bieszczadzkie: Kręgowce Bieszczadów Zachodnich (Z. Głowaciński ed.) Vol. 7: 219-229.

3. Akimov I., Kozak I., Kryzanovskij V., Perzanowski K. 2001. Long-term population records - a crucial factor for the success of the re-establishment of European bison  (Bison bonasus) population in Ukraine. Ekologia – Bratislava, 20, Suppl. 2/2001: 57-62

4. Perzanowski K. 2001. The restitution of the European bison in Bieszczady as a component of re-naturalisation of mountain ecosystems. Roczniki Bieszczadzkie 9: 151-156.

5. Perzanowski K. 2001. Report on mammals. In: R.Webster, S. Holt, C. Avis (eds) The status of the Carpathians. WWF-The Carpathian Ecoregion Initiative Report, November 2001, 67pp+CD.

6. Olech W., Perzanowski K. 2002. A genetic background for reintroduction program of the European bison Bison bonasus in the Carpathians. Biological Conservation. 108, 2:221-228.

7. Okarma H., Perzanowski K. 2003. Mammals. In: Carpathian List of Endangered Species. Z. J. Witkowski, W. Król, W. Solarz (Eds), WWF & Inst. for Nature Conservation PAS, Vienna-Kraków: 20-26.

8. Perzanowski K., Olech W., Kozak I. 2004. Constraints for establishing a meta-population of the European bison in Ukraine. Biological Conservation.120/3:345-353

9. Perzanowski K., Olech W. 2004. Recommendations for the reintroduction program of the European bison population in Bieszczady Mountains, Poland. Biosphere Conservation 6,1: 19-23.

10. Wierzchowski J., Perzanowski K. 2004. Computer simulations as a management tool in maintaining connectivity between wildlife populations. W: Problemy organizacji i funkcjonowania systemu ostoi siedliskowych Natura 2000 w Polsce (ed. T. Chmielewski). Zeszyty Naukowe Komitetu "Człowiek i Środowisko"PAN 38: 185-192.

11. Perzanowski K. European bison at Bieszczady mountains as a part of the Carpathian population of the species. 2004. In: "European bison conservation" M. Krasińska and K. Daleszczyk (eds). Białowieża 2004: 108-111.

12. Cătănoiu S., Deju R., Olech W., Perzanowski K.2004.  Situation of breeding the European bison in Romania and program of bison reintroduction at Vanatori-Neamt. In: "European bison conservation" M. Krasińska and K. Daleszczyk (eds). Białowieża 2004: 31-36.

13. Olech W., Perzanowski K. 2004. Strategy for conservation of the European bison (Bison bonasus) in Poland.In: "European bison conservation" M. Krasińska and K. Daleszczyk (eds). Białowieża 2004: 101-103.

14. Perzanowski K., Deju R. 2005. Romanian free ranging bison as a part of the Carpathian population of the species. In: Studies and research in Vanatori Neamt Natural Park (ed. R.Deju, S. Catanoju). Vol.1: 104-110.

15. Kuemmerle T, Radeloff V.C., Perzanowski K. and P. Hostert.. 2006. Cross border comparison of land cover and landscape pattern in Eastern Europe using a hybrid classification technique. Remote Sensing of Environment, 103: 449-464.

16. Kanzaki N., Perzanowski K. 2006. How does admission to the EU effects game management in Poland. Annual meeting of Wildlife Conservation Society, Okinawa, Japan 26 November 2006.

17. Perzanowski K. 2007. Status of wolves in Poland. In: Release wolves! For good relations among forest, wildlife and humans. N. Maruyama, K. Suda, M. Koganezawa (eds). Hakusuisha Co. Ltd. Tokyo: 126 – 133.

18.. Perzanowski K., Olech W. 2007. Carpathian ecoregion – a future for the European bison. Wildlife Biology  13,1: 108-112.

19. Perzanowski K., Marszałek E. 2008. Żubr przywrócony górom/Wisent returned to the mountains. RS Druk, Rzeszów: 131 pp.

20. Perzanowski K., Wołoszyn-Gałęza A., Januszczak M. 2008. Indicative factors for European bison refuges at Bieszczady Mountains. Annales Zoologici Fennici 45: 347 - 352.

21. Olech W. (ed.), Bielecki W., Bołbot A., Bukowczyk I., Dackiewicz J., Dymnicka M., Hławiczka M., Krasiński Z., Nowak Z., Perzanowski K., Raczyński J., Tęsiorowski W., Wyrobek K. 2008. Hodowla żubrów, poradnik utrzymania w niewoli. Stowarzyszenie Miłośników Żubrów, Warszawa, 100 pp.

22. Kuemmerle T., Hostert P., Radeloff V.C., van der Linden S., Perzanowski K., Kruhlov I. 2008. Cross-border comparison of post-socialist farmland abandonment in the Carpathians. Ecosystems 11: 614-628.

23. KuemmerleT., Perzanowski K., Chaskovskyy O., Ostapowicz K., Halada L., Bashta A.T., Kruhlov I., Hostert P., Waller D.M.,  Radeloff V.C. 2010. European bison habitat in the Carpathian Mountains. Biological Conservation 143: 908–916.

24. Bashta A., Kruhlov I., Korzhyk V., Tatuh S., Bilokon M., Shkitak M., Movchan I., Catanoiu S., Perzanowski K., Davids L., Bakker P. 2010. Creation of ecological corridors in Ukraine (F. Deodatus, L. Protsenko eds.). State Agency for Protected Areas of the Ministry of Environmental Protection of Ukraine, Altenburg & Wymenga Ecological Consultants, Interecocentre Kyiv. 144 pp.

25. Tokarska M, Pertoldi C., Kowalczyk R., Perzanowski K. 2011. Genetic status of European bison after extinction in the wild and subsequent recovery. Mammal Review 41,2: 151-162.

26. Kuemmerle, T., Radeloff, V. C., Perzanowski, K., Kozlo, P., Sipko, T., Khoyetskyy, P., Bashta, A.-T., Chikurova, E., Parnikoza, I., Baskin , L., Angelstam, P., Waller, D.M. 2011. Predicting potential European bison habitat across its former range. Ecological Applications21,3: 830-843.

27. Kuemmerle T. , Perzanowski K., Akçakaya, H R.,  Beaudry F., Van Deelen T., Parnikoza I. Khoyetskyy, P., Waller D. Radeloff V. 2011. Cost-effectiveness of different conservation strategies to establish a European bison metapopulation in the Carpathians. Journal of Applied Ecology 48: 317-329.

28. Ziółkowska E., Ostapowicz K., Kuemmerle T., Perzanowski K., Radeloff V., Kozak J. 2012. Potential habitat connectivity of European bison (Bison bonasus) in the Carpathians. Biological Conservation 146:188-196.

29. Perzanowski K., Marszałek E. 2012. Powrót żubra w Karpaty/The return of the wisent to the Carpathians. RDLP w Krośnie, 254 pp.

30. Kozak I., Perzanowski K., Kucharzyk S., Przybylska K., Zięba S., Frąk R., Bujoczek L.2014. Perspectives for the application of computer models to forest dynamic forecasting in Bieszczadzki National Park (Poland). Ecologia (Bratislava) 33, 1: 16–25.

Total publication number: 223

Główne zainteresowania naukowe

Morfologia, systematyka i taksonomia nicieni (Nematoda) glebowych


Bieżące projekty naukowe

1. Mononchina Wietnamu (Nematoda: Mononchida)
2 Rewizja systematyczna  Prionchulus Cobb, 1916 and Mylonchulus Cobb, 1916 [we współpracy z A. Susulovsky (Muzeum Przyrodnicze we Lwowie)]
3. Morfologia stadiów młodocianych Mononchida
4. Morfologiczna i molekularna charakterystyka nicieni glebowych występujących w Polsce

 

Wybrane publikacje

Winiszewska G. 2008. Some observations on Trissonchulus benepapillosus (Schulz, 1935) (Nematoda: Ironidae). Fragmenta Faunistica, 51: 71-77.
Holovachov O., Winiszewska G., Sturhan D., Esquivel A., Wu J. 2008. New genus, three new and two known species of the family Onchulidae Andrássy, 1964 with notes on systematics and biology of the family. Journal of Nematode Morphology and Systematics 11:1–30.
Wniszewska G. 2008. Araeolaimida. Str. 433, 436, 447, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Chromadorida .Str. 436, 447–448, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Desmodorida .Str. 436, 448, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Dorylaimida .Str. 436–437, 448–451, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Enoplida .Str. 437–438, 451, 452 (Alaimidae, Campydoridae, Andrassyidae, Ironidae), w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Mermithida .Str. 438, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Monhysterida .Str. 438, 454, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Mononchida .Str. 438, 454–455, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Plectida .Str. 439, 456–457, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Triplonchida .Str. 439–440, 457–458, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E.,
Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.

Wniszewska G. 2008. Aphelenchida .Str. 440, 443–444, 458–459 (Aphelenchidae, Aphelenchoididae, Paraphelenchidae, Seinuridae), w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Rhabditida. Str. 462–443, 464 (Alloionematidae, Bunonematidae, Cephalobidae, Ostellidae, Diplogasteroididae, Diplogastridae, Neodiplogastridae, Tylopharyngidae, Odontopharyngidae, Panagrolaimidae, Chambersiellidae, Diploscapteridae, Rhabditidae), w: Fauna Polski –
charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Wniszewska G. 2008. Tylenchida .Str. 446, 472–478, w: Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków (Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E., red.). Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 3, 603 str.
Susulovsky A., Winiszewska G. 2006. Two new species of the genus Prionchulus Cobb, 1916 (Nematoda: Mononchina). Annales Zoologici, 56: 241-248.
Holovachov O., Boström S., Winiszewska G., Hánel L. 2004. Description of two known and one new species of the genus Anaplectus de Coninck & Schuurmans Stekhoven, 1933 (Nematoda: Plectida) from Europe, and a revised taxonomy of the genus. Russian Journal of Nematology, 12 (1): 45-58.
Winiszewska, G., Susulovsky A. 2004. Revision of the genus Prionchulus Cobb, 1916 (Nematoda: Mononchina). II. Prionchulus spectabilis (Ditlevsen, 1911) Cobb, 1916 and related species. Annales Zoologici, 54: 491-509.


Małgorzata Pilot

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Grupa Genomiki Ewolucyjnej

Moje badania skupiają się na zastosowaniu metod genetycznych do problemów biologii ewolucyjnej i ekologii behawioralnej, z wykorzystaniem ssaków jako organizmów modelowych. Głównymi tematami badawczymi, które rozwijałam podczas mojej pracy badawczej były genetyka i genomika ewolucyjna dzikich psowatych i wolno żyjących psów, demograficzne, behawioralne i ewolucyjne zmiany w populacjach dużych drapieżników w odpowiedzi na zmiany klimatyczne i środowiskowe oraz wpływ pokrewieństwa genetycznego na interakcje między osobnikami w obrębie grup społecznych i między nimi. Obecnie kieruję projektem, który bada przyczyny i konsekwencje hybrydyzacji między przedstawicielami rodzaju Canis.

Listę moich publikacji można znaleźć tutaj: profil Google Scholar lub profil ResearchGate