Unia Europejska

foto Piotr Ślipiński

Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych

Image

Biblioteka Instytutu Zoologii PAN uczestniczy w budowie Repozytorium Cyfrowego Instytutów Naukowych. Projekt realizowany jest w okresie od marca 2010 do marca 2014 i finansowany ze środków Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Oś priorytetowa 2.  Inwestycje związane z rozwojem infrastruktury informatycznej nauki w ramach poddziałania 2.3.2 Projekty w zakresie rozwoju zasobów informacyjnych nauki w postaci cyfrowej.

Zasadniczym celem Projektu jest utworzenie ogólnodostępnego w sieci Internet, ponadregionalnego, multidyscyplinarnego, pełnotekstowego, przeszukiwalnego Repozytorium Cyfrowego złożonego ze zdigitalizowanych publikacji naukowych, materiałów archiwalnych, dokumentacji badań oraz piśmienniczego dziedzictwa kulturowego wyselekcjonowanych ze zbiorów 16 polskich instytutów naukowych oraz ich bibliotek tworzących Konsorcjum Repozytorium Cyfrowego Instytutów Naukowych, na którego czele stoi Muzeum i Instytut Zoologii PAN.

Celami szczegółowymi Projektu są:

  • modernizacja infrastruktury naukowo-badawczej i informatycznej 16, jednych z najlepszych polskich jednostek naukowych reprezentujących zarówno nauki ścisłe, przyrodnicze, medyczne, jak i humanistyczne;
  • zwiększenie cyfrowych zasobów Internetu o wartościowe polskie treści publikacji naukowych wydawanych przez członków Konsorcjum (monografii naukowych, czasopism, wydawnictw seryjnych, map i atlasów) i jednoczesne upowszechnianie wyników badań własnych Instytutów, co przełożyć się powinno na wzrost ich cytowalności;
  • zabezpieczenie dla przyszłych pokoleń bieżącego dorobku naukowego Instytutów Konsorcjum poprzez zbudowanie Archiwum cyfrowego Instytutów Konsorcjum (archiwizacja plików matek);
  • umożliwienie ogółowi dostępu do pozycji udostępnianych obecnie tylko wyjątkowo nielicznej grupie badaczy (stare druki książki i mapy, rękopisy, czasopisma, zdjęcia, kartoteki i pozycje zachowane tylko w jednym egzemplarzu w Polsce, a nawet na świecie, itp.) i zabezpieczenie ich dla przyszłości, poprzez cyfrową archiwizację tych wyselekcjonowanych pozycji. Wiele z tych historycznych zbiorów aktualnie służy badaniom naukowym, np. historyczne mapy są pomocne w badaniach nad zmianami globalnymi.
  • zwiększenie dostępności do pozostałych wyselekcjonowanych unikalnych materiałów współczesnych i historycznych, gromadzonych w Instytutach Konsorcjum m.in. w postaci rękopisów prac doktorskich, specjalistycznych kartotek czy dokumentacji badań;
  • promocja polskiej nauki, historii, kultury i walorów środowiska przyrodniczego w świecie poprzez obecność zasobów Repozytorium Konsorcjum w bibliotece cyfrowej Unii Europejskiej Europeana oraz zwiększenie dostępności tych zasobów dzięki dodaniu bezpośrednich do nich linków w katalogach on-line Bibliotek Instytutów Konsorcjum oraz katalogach ogólnopolskich NUKAT  i Karo, a pośrednio także w światowym katalogu WorldCat;
  • odbudowa młodej kadry poprzez zatrudnienie w Projekcie absolwentów uczelni wyższych, oraz udział w pracach merytorycznych doktorantów Instytutów Konsorcjum.
  • wsparcie edukacji, w tym edukacji na odległość i wyrównywanie szans młodzieży pochodzącej spoza ośrodków wielkomiejskich poprzez wzbogacenie treści cyfrowych Internetu o zasoby cyfrowe dotychczas niedostępne chociażby z powodu praw autorskich, a służące m.in. dydaktyce na różnych poziomach nauczania;
  • podnoszenie umiejętności użytkowników bibliotek naukowych Konsorcjum w zakresie wyszukiwania literatury naukowej w wartościowych zasobach Internetu w ramach spotkań informacyjnych promujących Projekt.
  • pomoc merytoryczna i organizacyjna mniej zaawansowanym członkom Konsorcjum, która umożliwi włączenie wyników badań ich Instytutów do światowego obiegu informacji;

W ramach Projektu planowana jest cyfryzacja ponad 25 tysięcy pozycji ze zbiorów Bibliotek i Instytutów Konsorcjum, przy czym jest to drobna część ich kolekcji. Biblioteki Konsorcjum posiadają łącznie ponad 2 miliony woluminów zbiorów (dane z 31.12.2009 r.). Realizacja Projektu stanowić będzie dopiero dobry początek wielkiej pracy czekającej Instytuty, które będą chciały pokazać Światu swój dorobek naukowy (pięć spośród 16 Instytutów tworzących Konsorcjum posiada biblioteki zaliczone do Narodowego Zasobu Bibliotecznego). Praca ta jest jednak konieczna do wykonania, gdyż obecnie nie da się prowadzić prac technicznych, naukowych i służebnych gospodarce bez szybkiej i wiarygodnej informacji dostępnej poprzez Internet. Potrzebna jest ona czytelnikom Bibliotek uczestniczących w Projekcie, a więc finansistom, geodetom, drogowcom, farmaceutom, naukowcom, numerykom i wielu, wielu innym specjalistom.

Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych będzie ogólnodostępną platformą dostępu do cyfrowych zbiorów zarówno dla środowiska naukowców, pracowników gospodarki, pracowników informacji naukowej, ale też uczniów, studentów i całego społeczeństwa.
Zdigitalizowane zbiory będą udostępnione w Internecie na platformie Repozytorium utworzonego za pomocą systemu dLibra , który jest standardem obecnie używanym w Polsce.

W projekcie RCIN uczestniczą: